Stappenplan voor het oprichten van een ondernemingsraad

Stap 1: Oriëntatie OndernemingsraadEen ondernemingsraad behartigt belangen van personeel in een onderneming. De ondernemingsraad mag meepraten over bedrijfseconomische beslissingen van de directie. Meer

Het is voor elke ondernemer belangrijk om te weten wanneer het verplicht is een ondernemingsraad (OR) op te richten. Vaak gaat een ondernemer daar pas over nadenken als het bedrijf meer dan 30 werknemers in dienst heeft. In deze blog legt Marcel Steenbergen door middel van een praktisch stappenplan uit hoe het werkt.

Is een OR verplicht?

Hoe groot wordt de OR en wie stelt de Ondernemingsraad in? Iedere ondernemer met een bedrijf van 50 of meer werknemers is verplicht een ondernemingsraad op te richten en in stand te houden. In een bedrijf met minder dan 50 werknemer kan de ondernemer wel een ondernemingsraad oprichten, maar is dat dus niet verplicht. De omvang van de ondernemingsraad is afhankelijk van het aantal werknemers.

Wettelijke basisregel is:

• 50-100 werknemers 5 OR zetels.
• 100-200 werknemers 7 OR zetels.
• 200-400 werknemers 9 OR zetels.
• 400-600 werknemers 11 OR zetels.
• 600-1000 werknemers 13 OR zetels.

Wie kan zich verkiesbaar stellen voor de ondernemingsraad?

Werknemers met een arbeidsovereenkomst, bepaalde en onbepaalde tijd, voltijd en deeltijd kunnen zich verkiesbaar stellen voor een OR en kunnen ook hun stem uitbrengen bij verkiezingen. De Ondernemingsraad mag met de directie afspreken om deze beperking geheel of gedeeltelijk op te heffen.

Meerdere vestigingen?

Werkt u in een bedrijf met meerdere vestigingen maar heeft elke vestiging niet zelf 50 of meer medewerkers in dienst kan er toch een OR komen. Zelfs als die vestigingen min of meer zelfstandig zijn.

Stap 2: Het informeren van het personeel

Waarom wil men een OR, wat is een Ondernemingsraad, wie kunnen zitting nemen in een OR en wat is de taak van een Ondernemingsraad. Het is belangrijk de werknemers in een bedrijf goed te informeren over het nut en de noodzaak van een ondernemingsraad. Onvoldoende bekendheid resulteert in onvoldoende belangstelling.

Overleg personeel en werknemer

Met een ondernemingsraad kan de ondernemer op een goede wijze overleggen met het personeel over het reilen en zeilen van de onderneming en daarover adviezen aanvragen. Met een ondernemingsraad kan het personeel beter betrokken worden bij het bedrijf.

Stap 3: Voorbereidingscommissie OR

Als voor het eerst een ondernemingsraad wordt ingesteld, moet de ondernemer een voorlopig reglement opstellen dat de werkwijze en de verkiezingsprocedure van de ondernemingsraad regelt. In de meeste gevallen delegeert de ondernemer de uitvoering van deze wettelijke verplichting aan een zogenaamde voorbereidingscommissie. Die kan bestaan uit mensen die hebben aangegeven een ondernemingsraad belangrijk te vinden.

Streef een brede samenstelling na

Om te voorkomen dat een dergelijke commissie volstrekt geïsoleerd zijn werk doet, is het aan te bevelen een brede samenstelling na te streven. Omdat de commissie werkzaamheden verricht die tot de verantwoordelijkheid van de ondernemer behoren, is het verstandig afspraken te maken over wat er van de commissie wordt verwacht en binnen welke termijn dit zijn beslag moet krijgen. Op de ondernemer rust de verplichting de leden van de commissie tijd te geven dit werk te doen.

Informeer je collega’s

Informeer de werknemers in de organisatie over de plannen m.b.t. de Ondernemingsraad. Leg uit wat een OR is en wat je als OR-lid doet. Dat kan schriftelijk, maar mondeling werkt meestal beter. Betrek de directie bij deze voorlichting.

Organiseer de verkiezingen

De voorbereidingscommissie organiseert de verkiezingen. In het voorlopig reglement staat hoe dit moet. Na de verkiezingen maakt deze commissie de uitslag bekend. Daarna kan de directie de ondernemingsraad installeren.

Stap 4: Het opstellen van een voorlopig reglement

Wie zijn verkiesbaar, wie mogen er kiezen, lijstverbinding of individuele kandidatuur. Het organiseren van de verkiezing van de ondernemingsraad vergt veel aandacht. Het is eigenlijk een verkiezing als bij een gemeenteraad en de tweede kamer. Alle stappen moeten op tijd gezet worden, anders kunnen de verkiezingen ongeldig verklaard worden.

Kandidaatstelling, leg de voorwaarden vast

Bij kandidaatstelling ligt dat in dezelfde lijn. Over het algemeen wordt gekozen voor iedere werknemer die – op een vastgestelde peildatum – langer dan een jaar in dienst is. U kunt in uw reglement ook een ander getal vastleggen. Bijvoorbeeld 3 maanden. Het maakt overigens niet uit of je fulltimer of parttimer bent, en of je een contract voor bepaalde of onbepaalde tijd hebt.

Het streven moet zijn dat de Ondernemingsraad een afspiegeling is van de werknemers in het bedrijf. Om te zorgen dat waar mogelijk alle beroepsgroepen of vestigingen in de OR vertegenwoordigd zijn, kan men kiesgroepen maken, maar dit kan best lastig zijn, dus bekijk deze optie op een reële slagingskans.

Hoe vinden we geschikte mensen om een OR op te zetten?

Zoek medestanders. In elke organisatie zijn er wel collega’s die zich druk maken over het grotere geheel. Over hoe er met het personeel wordt omgegaan. Over de arbeidsomstandigheden: of je gezond en veilig kunt werken. Over de arbeidsvoorwaardenStandaard werk gerelateerde bepalingen die worden opgenomen in overeenkomsten. Meer: kloppen de beloningen? Hoe is ons pensioen geregeld? Krijgen we genoeg vakantiedagen? Mensen, kortom, zoals jij zelf. Collega’s die op deze manier opvallen, kun je benaderen om samen een OR op te richten. Als de ondernemer het niet doet, dan doen jullie het zelf wel. Gelukkig sta je niet alleen. Dankzij de WOR-artikel 18 heb je recht op allerlei soorten ondersteuning en scholing op het gebied van de medezeggenschap.

Samengevat: officiële procedure voor het oprichten van een OR

De officiële procedure is dus als volgt:

1. De ondernemer stelt een voorlopig reglement op;
2. De ondernemer regelt de faciliteiten;
3. De ondernemer treedt in contact met de betrokken vakbonden;
4. De ondernemer organiseert verkiezingen;
5. De eerste OR wordt geïnstalleerd;
6. De eerste OR stelt zelf het definitieve reglement op.

Meer weten over de OR? 

In de volgende blog lees je alles over de rechten van de Ondernemingsraad.

Juridisch advies en hulp

Ook hulp nodig bij het opzetten van een OR? Of bij het onderhandelen tussen bestuur en OR? Neem dan vrijblijvendZonder tot iets verplicht te zijn. Meer contact met ons op om uw situatie te bespreken.